به نقل از «ایرنا»

اسرار خانه مشروطه اردبیل

تاریخ انتشار: ۲۱ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۰۶۶۵۱۵

به گزارش ایرنا کهن‌شهر اردبیل از تاریخی قطور و به تبع آن از بناهای قدیمی متناسب با اقلیم آب و هوا برخوردار است به طوری که به گفته رئیس گروه باستان‌شناسی اداره کل میراث فرهنگی اردبیل، قدمت برخی آثار و بناهای تاریخی به قبل از میلاد می‌رسد.

روح الله محمدی با بیان اینکه بافت تاریخی شهر با ۲۴۵ هکتار وسعت، عمدتا مربوط به محدوده مجموعه آرامگاهی شیخ صفی الدین اردبیلی و آثار همجوار است، گفت: اغلب خانه‌های تاریخی اردبیل متعلق به رجال، تجار و شخصیت‌های تاثیرگذار دوران مختلف است که در محدوده بافت کهن اردبیل بنا شده اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

با این حال طبق اظهارات این کارشناس میراث فرهنگی اغلب خانه‌های تاریخی شهر اردبیل مربوط به دوره قاجار است که در هر دوره بازسازی شده اند و از نظر معماری با اقلیم منطقه تناسب دارند.

خانه تاریخی مشروطه یا قجری در اردبیل هر که آمد عمارتی نو ساخت / رفت و منزل به دیگری پرداخت

خانه قجری متعلق به مرحوم اسماعیل بیگ شیروانی‌ کاردار فرهنگی سفیر روس در اردبیل و تاجر اردبیلی، در تامین معیشت مردم اردبیل در قحطی سال ۱۳۲۷ قمری نقش اساسی داشته و مردم به آن مراجعه می کرده‌اند و در محاصره این خانه توسط روس‌ها، اسماعیل بیگ با تلاش حاج باباخان اردبیلی سیاستمدار و همرزم ستارخان سردار دوره جنبش مشروطه آزاد شده‌ است.

خانه اسماعیل بیگ در آذر ۱۳۹۸ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است و به طور کلی دو رویداد تاریخی سیاسی مهم در اردبیل به ثبت رسیده، یکی تشکیل حکومت ملی صفوی بوده و شاه اسماعیل صفوی پادشاه ۱۳ ساله در بیرون راندن ازبک‌ها از کشور و شکل گیری حاکمیت یکپارچه نقش قابل توجهی ایفا کرده است که در حوصله این بحث نمی‌گنجد.

در محاصره این خانه توسط روس‌ها، اسماعیل بیگ با تلاش حاج باباخان اردبیلی سیاستمدار و همرزم ستارخان سردار دوره جنبش مشروطه آزاد شده‌است.

رویداد دوم، وقایع دوران مشروطه است که حاج باباخان اردبیلی فعالیت‌ مشروطه خواهی خود را آغاز و نسبت به روشنگری اردبیلی‌ها اقدام کرده است و خانه اسماعیل بیگ نیز به خانه مشروطه معروف شده است.

معماری خانه اسماعیل بیگ

نمای خانه اسماعیل بیگ به اصطلاح، جنوبی ساخته شده تا در آب و هوای سرد اردبیل به اندازه کافی نورگیر باشد و در پشت پنجره از لنگه درهای چوبی استفاده شده تا داخل بنا از دستبرد سرما در امان بماند و عرض پنجره‌های رو به جنوب، بزرگ ساخته شده تا در زمستان‌ها انرژی بیشتری از خورشید دریافت کند.

گویا ساخت پنجره‌ بناهای قدیمی نشانگر قدرت و مقام صاحبخانه بوده است که با مواد تزیینی نظیر زر و سیم و عاج تزئین می‌یافتند و شکل پنجره‌های عمارت اسماعیل بیگ، بسیار نزدیک به مستطیل نسبت طلایی است که در طراحی و عکاسی کاربرد دارد و این نشانگر ذوق هنری معمار بناست.

در و پنجره‌های مشبک با شیشه‌های رنگی، حفاظی مناسب در برابر آفتاب تابستان بوده و با تابش نور در رنگ‌های متنوع، جلوه ای خاص به اندرون بنا می‌بخشده است؛ در بنای ساختمان از چوب اُرسی استفاده شده و قدیمی ترین آثار ارسی سازی در ایران به عصر صفویه برمی‌گردد و ارسی سازی پس از تلفیق با هنر قواره بُری در عصر قاجار رواج یافته است.

حال و روز این بنای در حال کُما تعریفی ندارد و آجرهای فروریخته از دیوارها، شکاف‌های بزرگ و کوچک در سقف، در و پنجره‌های شکسته و زوار در رفته و پله‌های فروریخته، آن را به خانه اشباح تبدیل کرده و در این ساختمان دو طبقه بجای صدای گفت و گوی مشروطه خواهان و قدم زدن ساکنان آن، اوهام سکنی گزیده اند.

خانه تاریخی مشروطه یا قجری در اردبیل مور و ملخ از دیوار بالا می‌رود

همسایه‌های عمارت قجری از ورود حشرات از آن خانه به حیاط خود گلایه می‌کنند و به گفته یکی از آنها، عقرب نیز در این محوطه دیده می‌شود و این مور و ملخ و جنبنده‌های مشمئز کننده از حیاط عمارت تاریخی به اطراف می‌آیند.

یکی از همسایه‌های عمارت می‌گفت: شبها نور مشعلی از داخل خانه مشاهده می‌شود و برخی نیز ورود و خروج معتادان به آن را دیده اند و بعید نیست ساختمان در یکی از شبها بر اثر آتش سوزی فرو ریزد.

شبها نور مشعلی از داخل خانه مشاهده می‌شود و برخی نیز ورود و خروج معتادان به آن را دیده اند و بعید نیست ساختمان در یکی از شبها بر اثر آتش سوزی فرو ریزد.

همسایه‌ها می‌گویند: مالکان و وراث عمارت اسماعیل بیگ، ساکن اردبیل نیستند و ساختمان بدون متولی به تدریج به خلوتگاه معتادان و تفرجگاه ولگردان تبدیل شده است و مسئولان برای نگهداری یا تخریب و بازسازی آن فکری نمی‌کنند.

طرفین دعوا در آچمز

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل هدف از ثبت ملی شدن بنا را عهده دار شدن این اداره کل برای مرمت و نگهداری آن اعلام کرد و گفت: بنای قجری شرایط کامل ثبت در فهرست آثار تاریخی کشور را داشت و از این‌رو به این امر اقدام شد.

به گفته حسن محمدی ادیب متعاقب ثبت ملی بنا، امکان تامین اعتبار مرمت و پیشگیری از تخریب آن فراهم شده اما چون بنا، مالک خصوصی دارد، شرط مرمت ابنیه تاریخی تحت تملک اشخاص، رضایت آنهاست و متاسفانه وراث این ساختمان به این کار راضی نیستند.

او به این نکته هم اشاره کرد که وراث به تخریب بنا و احداث مجتمع تجاری و مسکونی در زمین آن تمایل دارند اما با توجه به ثبت ملی شدن عمارت، این کار غیرقانونی و غیرممکن است و قیمت پیشنهادی وارثان برای فروش بنا نیز بسیار بالاست و کارشناسان آن را نمی‌پذیرند.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اردبیل به قرار گرفتن پرونده خانه قجری در محاکم قضایی اشاره کرد و افزود: حکمیت به قاضی سپرده شده تا برای حفظ و مرمت اثر تاریخی یا اقناع وارثان به فروش با قیمت متعارف، تصمیم‌گیری و رای صادر شود.

اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اردبیل چندی پیش آگهی مزایده واگذاری هشت خانه تاریخی به بخش خصوصی با هدف حفظ آنها را صادر کرد و این نشان می‌دهد اگر دست این اداره کل باز باشد می‌تواند خانه تاریخی اسمائیل بیگ را مرمت و برای استفاده بهینه و جلوگیری از تخریب آن به بخش خصوصی واگذار کند.

خانه تاریخی قجری یا مشروطه اردبیل دست بسته شهرداری

شهرداری اردبیل گلایه همسایه‌های خانه مشروطه مبنی بر ورود حشرات به حیاط و آمد و شد معتادان به بنای تاریخی را می‌شنود، اما طبق اذعان کارشناس معاونت شهرسازی و عمران شهرداری، هر گونه مداخله در بافت قدیم شهری منوط به هماهنگی با اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است.

علی نظافت انزابی حتی متولی تعیین حریم‌ خانه‌های تاریخی را اداره کل میراث فرهنگی اعلام کرد و گفت: اگر در محدوده حریم به عملیات فنی و معماری نیاز باشد، نوع مصالح را هم کارشناسان میراث فرهنگی مشخص می‌کنند.

حکمیت به قاضی سپرده شده تا برای حفظ و مرمت اثر تاریخی یا اقناع وارثان به فروش با قیمت متعارف، تصمیم‌گیری و رای صادر شود.

به گفته او اگر شهروندی متقاضی پروانه احداث ملک در محدوده خانه‌های تاریخی باشد، شهرداری باید از اداره کل میراث فرهنگی استعلام کند و در برخی مواقع به لحاظ حساسیت امر، موضوع در کمیسیونی متشکل از شهرداری، اداره کل میراث فرهنگی، استانداری و چند دستگاه دیگر مطرح می‌شود.

با این اوضاع، توپ در میدان محاکم قضایی قرار گرفته و وضعیت خانه مشروطه اردبیل مثل حرکت آچمز شطرنج است و هر کدام از طرفین برای اقدام، محدودیت قانونی دارند و تصمیم نهایی را قاضی خواهد گرفت که کدام مهره از بازی خارج شود.

اما گذشت زمان، کار خود را می‌کند و منتظر رای محاکم قضایی نمی‌ماند و روز به روز آجر دیگری از سقف خانه دوره قاجار در اردبیل فرو می‌افتد و قامت عمارت خمیده تر می‌شود و دوستداران میراث فرهنگی و ساکنان محله اسماعیل بیگ نیز برای سر پا ماندن آن اثر ارزشمند حسرت می‌خورند.

استان‌ها اردبیل ۰ نفر عیسی پاشاپور برچسب‌ها گردشگری تخریب بنای تاریخی مرمت میراث فرهنگی جنبش مشروطه سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور تخریب خانه معتادان متجاهر استان اردبیل آثار تاریخی اردبیل بنای تاریخی ستار خان

منبع: ایرنا

کلیدواژه: گردشگری تخریب بنای تاریخی مرمت میراث فرهنگی جنبش مشروطه سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور تخریب خانه معتادان متجاهر استان اردبیل آثار تاریخی اردبیل بنای تاریخی ستار خان گردشگری تخریب بنای تاریخی مرمت میراث فرهنگی جنبش مشروطه سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور تخریب خانه معتادان متجاهر استان اردبیل آثار تاریخی اردبیل بنای تاریخی ستار خان اداره کل میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی خانه های تاریخی خانه مشروطه خانه تاریخی همسایه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۰۶۶۵۱۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مرمت طرح‌های مشترک میراث فرهنگی و شهرداری در میبد

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز یزد، سید محمد رستگاری با قدردانی از اقدامات شورای اسلامی شهر و شهرداری میبد در راستای احیا و مرمت بافت تاریخی و معابر ارزشمند میراث فرهنگی گفت: مقررشد؛ میراث فرهنگی با مشارکت شهرداری برای مرمت و احیا قلعه مهرجرد و بارجین اقدام کند.

رستگاری با بیان اینکه کارخوبی که درگذر شاه جهان آباد صورت گرفته است؛ مجموعه عالی برای رویداد‌های فرهنگی گردشگری درراستای توسعه گردشگری پایدار در میبد است گفت: نارین قلعه، قنات و محوطه آن نیز نیاز به توجه بیشتر و مرمت و بازسازی دارد که باید پیگیری لازم جهت تامین اعتبار آن انجام شود.

وی با اشاره به کف سازی، بدنه، نورپردازی و احیا و مرمت راسته از سوی شهرداری گفت: با اقداماتی که در راسته بازار انجام شده است ظرفیت ارزشمندی در این منطقه درحال رقم خوردن در حوزه میراث فرهنگی است. مجید بهارستانی شهردار میبد هم با بیان اینکه میبد بیش از ۸۰۰ هکتار بافت تاریخی دارد گفت: برای حفظ بافت تاریخی و جلوگیری از تخریب آن، در ۱۰ منطقه درحوزه بازآفرینی شهری، زیرسازی، بدنه سازی، مرمت بدنه بافت تاریخی کار کردیم.

بهارستانی با بیان اینکه در چهار منطقه از شهر بیشتر هزینه شده است افزود: در راسته بازار ۱۰ میلیارد تومان، گذر شاه جهان آباد ۴ میلیارد تومان، حمام و مسجد جامع شهیدیه ۳ میلیارد تومان هزینه شده است.

وی خاطرنشان کرد: تامین پارکینگ محله ایی و بازآفرینی وخدمات شهری از دیگر اقدامات شهرداری است که برای خدمات رسانی بافت‌های تاریخی، دو دستگاه موتور آتش نشانی خریداری کرده ایم.